Volksdans
In de jaren 30 begon men zich te interesseren voor de dansen van het volk, zoals die in dorpen werden gedanst.
Men ging dansmateriaal verzamelen om dat op het toneel te brengen. De danssoort werd tot grote kunst verheven door diverse dansgroepen als: Mazovse, Berjozka, Kolo, etc.
In de jaren 50 kwamen de eerste dansdocenten uit de Balkan naar Nederland. Razend populair werd Ciga Despotovic met zijn zigeunerdansen.
Er werden dansverenigingen opgericht waar je lessen kon volgen in allerlei folkloristische dansstijlen, bvb. Joegoslavisch, Bulgaars, Russisch maar ook Israëlisch ,Amerikaans en Nederlands.
De voorkeur ging vooral uit naar de Balkandansen.
Zajednica – het begin:
In 1959 kwam een stel jonge mensen tot de conclusie dat zij een dansvereniging op wilde richten om de volksdans-en muziek te promoten en uit te dragen.
In september 1959 werd Igracki dom Zajednica: -danshuis Zajednica- opgericht.
(Spreek uit als Igratsjki dom Zajetnitsa)
17 mei 1959: Na een Pinksterfeestspel van het 3e Mentorenlustrum van de ANWB werd door een groep meisjes en jongens een besloten volksdansgroep opgericht, genaamd Zajednica.
(Servisch voor “beweging” in de zin van conmmunity).
Dit gebeurde in een grote tent in Lunteren.
Theo Würz was voor die gelegenheid ingehuurd door de ANWB voor het geven van volksdanslessen.
De eerste periode was moeilijk; er was geen geld en er waren geen kostuums. Het enthousiasme van de eerstelingen was het enige materiaal waarover men beschikte.
Toen werd de dansgroep uitgenodigd een demonstratie te geven -wederom voor de ANWB- op het kampeerterrein “Het Meenthuis”te Blaricum. Het succes was overweldigend.
Officieël:
Volksdansvereniging Igracki dom Zajednica werd op 6 september 1959 officieel opgericht in de jeugdherberg te Haarlem. De dansgroep werd gevormd door trekkers die elkaar in jeugdherbergen ontmoetten en die niet meer het “Driekusman” genre wilden dansen maar juist Slavische, Griekse en Israëlische dansen.
Doelstelling was: het geven van dansdemonstraties en het houden van donateuravonden.
Theo Würz werd voorzitter. De eerste penningmeester werd Hans van Santen.
Er werd gedanst op propaganda avonden van de NJHC, en op Nivonkampeerweekenden.
Er kwam een verenigingsblad: “Novine” ( Joegoslavisch voor “krant”) met allerlei nieuwtjes, wetenswaardigheden en een heuse “lieve Mona” rubriek van de heer “Volki Danser”
In 1961 werd begonnen met het geven van danscursussen voor beginners en gevorderden o.l.v. Rita Blokzijl. Daarnaast werd er Hongaars gegeven o.l.v. Joseph Daraszdy.
Het paradepaardje van de vereniging was echter de demonstratiegroep o.l.v. Rita.
De naam Zajednica:
De naam Zajednica betekent “beweging” in de zin van organisatie, ( community ).
Er werd voor een Joegoslavische naam gekozen omdat de meeste dansen die in die 1e periode gedaan werden uit Joegoslavië afkomstig waren.
De danslocaties:
Die eerste jaren had men nog niet de beschikking van een eigen dansruimte. Er werd gedanst op vrijdagavond in gebouw Het Eiland aan de Grote Wittenburgerstraat 39. Vervolgens in de Batjanschool en in gebouw De Palm aan de Palmgracht. Instuiven werden gehouden in Het Trefpunt. Optredens vonden plaats in o.a. het Roothaanhuis.
En in maart 1962 waren er televisieoptredens van de demonstratiegroep.
Stichting Zajednica:
Vanaf 1 januari 1972 was Zajednica een stichting.
Zajednica betekende een revolutie op het gebied van de internationale volksdans. De meeste mensen dachten ook toen: volksdansen doe je op geitenharen sokken en op klompen.
Bij Zajednica trof men echter grote groepen moderne jonge mensen aan en dansen uit o.a. de Balkan en Israël, dansen die aantrekkelijker waren zowel in muziek als in bewegingen dan de traditionele West-Europese dans.
Zajednica was een jeugdorganisatie met neutrale houding ten aanzien van politiek en godsdienst.
De stichting werd pas echt volwassen toen op 19 mei 1974 het eerste eigen danshuis werd geopend aan de van Oldenbarneveldstaat 103.